Nigritella

Voor alle vragen en berichten over inheemse en Europese orchideeën.

Moderator: Michiel Janssen

Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Nigritella

Bericht door Bert »

Sinds de aanschaf van Delforge met foto van Nigritella op voorkaft stond deze orchidee op mijn verlanglijstje. Vorig jaar vergeefs gezocht in Zuid-Duitsland en Tirol. Maar dit jaar eindelijk Nigritella's gevonden in Franse en Italiaanse Alpen. Weet niet zeker welke het is, ik vermoed Gymnadenia rhellicani.

Met vriendelijke groeten, Bert.
Bijlagen
nigritella.jpg
nigritella.jpg (198.6 KiB) 12896 keer bekeken
Gebruikersavatar
peter wijn
Berichten: 480
Lid geworden op: ma jul 11, 2011 8:12 pm

Re: Nigritella

Bericht door peter wijn »

mooi
erg mooi
van harte

deze is lichter dan die ik in Wallis rhelicani noemde...
voor wat het waard is ;)
Gebruikersavatar
M.H. Schot
Berichten: 288
Lid geworden op: zo jan 21, 2007 9:33 pm
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door M.H. Schot »

Ik zou dit dan ook maar Nigritella miniata (syn. N. rubra) noemen.

Mooie foto trouwens!
Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Bert »

Bedankt Peter en Rien voor jullie reacties! Op grond van de kleur heb ik ook gedacht aan Gymnadenia rubra (Nigritella miniata), maar de plant op de foto vonden we in het westelijk deel van Italiaanse Alpen (omgeving Aosta). G. rubra komt daar toch niet voor?

Met vriendelijke groeten, Bert.
Gebruikersavatar
Ton
Berichten: 430
Lid geworden op: wo mei 09, 2007 9:26 pm
Locatie: Drenthe

Re: Nigritella

Bericht door Ton »

Zo te zien aan de stengel wordt de bloem vrij licht weergegeven. Altijd lastig als je geen vergelijkingsmateriaal hebt!

Maar wel een erg mooie foto!
Groet,

Ton
Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Bert »

Een goede opmerking van Ton! Bij deze foto heb ik spotmeting toegepast waardoor de foto enigszins is overbelicht. In werkelijkheid was de bloem dus iets donkerder.

In de Flora Alpina heb ik de verspreidingskaartjes bekeken en in de provincie Aosta komen (volgens dat boek) slechts voor N. rhellicani en N. cenisia. In ieder geval geen N. rubra, daarvoor moet je een heel stuk oostelijker zijn.

Met vriendelijke groeten, Bert.
Gebruikersavatar
peter wijn
Berichten: 480
Lid geworden op: ma jul 11, 2011 8:12 pm

Re: Nigritella

Bericht door peter wijn »

Vrij zeker denk ik te weten dat ook een 2/3 a 1 stop donkerder afgewerkt deze bloem donker zal blijven ogen dan 'mijn' nigrettella's van Wallis, augustus 2013 en Engadin augustus 2012. Sterker nog. 2/3 stop donkerder door de rawconvertor (indien van toepassing) zal de foto nog mooier worden, want de kleuren worden intenser.

(Geen conclusies mijnerzijds voor de soort).

EDIt:
hier wat ik zag, merk op dat de steel daarop ook vrij helder is. Merk op dat de randen van de bloem ietsje donker zijn: misschien toch al richting einde bloei?
Laatst gewijzigd door peter wijn op ma jul 14, 2014 1:13 pm, 1 keer totaal gewijzigd.
Gebruikersavatar
M.H. Schot
Berichten: 288
Lid geworden op: zo jan 21, 2007 9:33 pm
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door M.H. Schot »

Ik zou het toch echt op Nigritella miniata houden (of Gym. rubra, maakt me niet uit, ik houd even de namen aan zoals meest recent door Karel Kreutz gebruikt). Omdat:
  • kleur - de kleur op de foto klopt perfect. Natuurlijk kan het iets donkerder of lichter, maar dat maakt niet zoveel uit. Ook de kleurzweem kan iets anders, maar dan nog blijft de kleur het dichtste bij N. miniata. Ook de rode kleurvariaties van N. rhellicani en N. austriaca hebben een ander roodspectrum.
  • gekleurd randje op bovenste schutblad - dit past ook bij N. miniata. Inderdaad, dit is ook een kenmerk van N. rhellicani, maar niet van N. corneliana, waarvan de var. bourneriasii qua kleur in die buurt komt.
  • bloeiaar - lengte-breedte verhouding sluiten N. austriaca uit. Die is breder dan hoog. Voor N. rhellicani geldt dat lengte en breedte ongeveer gelijk zijn. Zelden zo langgerekt als op onderstaande foto. N. corneliana kan wel die vorm hebben, maar zit dan ook aan de grens van zijn 'bereik'.
  • bloemvorm - maar het meest doorslaggevend vind ik de bloemvorm. De basis van de bloem staat ver open; je ziet het zuiltje en de pollinea. Dit komt zo niet voor bij N. cornelia, nauwelijks bij N. rhellicani en niet bij N. austriaca. Toegegeven, dit is ook niet karakteristiek voor N. miniata, maar het komt wel voor. Er is zelfs een var., nl. N. miniata var. dolomitensis waarbij dit standaard is. Gezien echter het geringe verspreidingsgebied van laatstgenoemde var. laat ik die maar even achterwege.
Mijn conclusie: je hebt een mooie opname gemaakt van Nigritella miniata en daarbij is vast komen te staan dat het verspreidingsgebeid groter is dan tot nog toe aangenomen. Super!
Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Bert »

Bedankt Rien voor je uitgebreide reactie! Ik herinner me nog wel dat ik vorige week juist naar dit plantje werd getrokken om daar eens op mijn gemak een plaatje van te maken (zonder het besef dat het een - voor deze locatie - bijzonderheid was).

Met vriendelijke groeten, Bert.
Gebruikersavatar
Hans Dekker
Berichten: 985
Lid geworden op: vr dec 12, 2008 7:15 pm

Re: Nigritella

Bericht door Hans Dekker »

Helemaal met Rien eens. Heb net 7 Nigritellasoorten bekeken en kon de 'openheid' van de bloem bij rubra (miniata) en vooral dolomitensis goed zien. Bovendien komen er wel af en toe meldingen van rubra uit de westelijke Italiaanse Alpen binnen. Dus het kan!

Hartelijke groeten,

Hans
Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Bert »

En dit is dan de allereerste Nigritella uit onze orchideeën-carrière. Gevonden in de Franse Alpen. Eerst vergeefs gezocht op enkele plekken uit het VPA, toen plotseling dit ene exemplaar op een toevallige col. Gymnadenia rhellicani vermoed ik nu toch wel...

Met vriendelijke groeten, Bert.
Bijlagen
nigritella2.jpg
nigritella2.jpg (258.58 KiB) 12770 keer bekeken
Gebruikersavatar
M.H. Schot
Berichten: 288
Lid geworden op: zo jan 21, 2007 9:33 pm
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door M.H. Schot »

Dag Bert,

Nigritella's zijn niet zo gemakkelijk als je denkt... Je hebt nog steeds keuze genoeg tussen de donkere vormen:
  • Nigritella rhellicani - Meest waarschijnlijk, vooral gezien de vorm van de bloeiaar. Laten we het hier maar op houden. Maar toch, het zou ook kunnen:
  • Nigritella rhellicani subsp. cenisia - dit is een hele grote N. rhellicani, tot wel 40 cm hoog! Komt vooral voor rond Lac cenis.
  • Nigritella nigra subsp. austriaca - Lijkt veel op N. rhellicani. Te onderscheiden op de volgende punten:
    • bloeiaar - breder dan lang. In volle bloei de vorm van een pyramide
    • bloemkleur - donker, lijkt ook veel op N. rhellicani. Maar is vaak toch iets lichter; iets meer wijnrood (moeilijk kenmerk)
    • biotoop - groeit op kalkhoudende bodems
    • randen van bracteeën - dit is eigenlijk het criterium om N. rhellicani en N. nigra te onderscheiden: neem een sterke loupe (10x) en kijk naar de randen van het bovenste schutblad onder de aar of het onderste schutblad in de aar. Bij N. nigra zie je een vlake rand. Bij N. rhellicani zitten er allemaal uitstulpingen op. Pas op, ze zijn maar 0,1 mm groot, maar met een sterke loup goed te zien.
Ik zal het je niet moeilijker maken. Houd het maar op Nigritella rhellicani.
Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Bert »

Dank je Rien voor deze uitleg! Nu vonden we het al geweldig om onze eerste Nigritella te ontdekken, maar een volgende keer proberen we natuurlijk toch nog meer op de details letten.

Met vriendelijke groeten, Bert.
Gebruikersavatar
Michiel Janssen
Site Admin
Berichten: 1019
Lid geworden op: di aug 23, 2011 10:49 pm
Locatie: Zevenhuizen
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Michiel Janssen »

En N. gabasiana dan (die van Bert)?
Gebruikersavatar
Bert
Berichten: 349
Lid geworden op: di feb 17, 2009 11:11 am
Locatie: Scheulder
Contacteer:

Re: Nigritella

Bericht door Bert »

Hoi Michiel, N. gabasiana is volgens mij(n Franse orchideeënboek) een soort van de Pyreneeën. Maar op die verspreidingskaartjes moet je niet 100% varen, dat heb ik inmiddels wel geleerd... Met vriendelijke groeten, Bert.
Plaats reactie