hoe te determineren

Voor alle vragen en berichten over inheemse en Europese orchideeën.

Moderator: Michiel Janssen

Plaats reactie
carlo
Berichten: 3
Lid geworden op: di jun 03, 2014 10:10 pm

hoe te determineren

Bericht door carlo »

vandaag me tweede orchidee gespot na vorige week het veld bijenorchisen :-) deze keer op schouwen duiveland maar hoe determineer je deze Dactylorhiza majalis is dit de brede zoals ik ook al tegen kwam of een riet orchis of toch weer iets anders ?
Bijlagen
de brede orchis (Dactylorhiza majalis) - kopie.JPG
de brede orchis (Dactylorhiza majalis) - kopie.JPG (197.86 KiB) 4629 keer bekeken
Gebruikersavatar
Ton
Berichten: 430
Lid geworden op: wo mei 09, 2007 9:26 pm
Locatie: Drenthe

Re: hoe te determineren

Bericht door Ton »

Dag Carlo, ik citeer uit andermans werk:
Van Frans Thijs d.d. 9-6-2008. Re: Dactylorhiza
Jeff, ik ben er een vijftal jaar mee bezig en sla ook nog geregeld de bal mis of moet bekennen dat ik het ook niet goed weet. Laat dat een troost zijn: het is niet altijd even gemakkelijk, zeker niet voor een beginner. In Nederland en Vlaanderen komen eigenlijk maar een 6tal Dactylorhiza soorten voor, maar verschillende daarvan hebben varianten en bovendien ontstaan er gemakkelijk kruisingen tussen deze soorten. Het eerste waar je in het veld m.i. moet op letten is de dikte en de samendrukbaarheid van de stengel onder de bloeiwijze. Is het een vrij dunne stengel die vol aanvoelt dan gaat het om fuchsii of maculata. Is de stengel wat dikker en goed tot zeer goed samendrukbaar dan is het een andere Dactylorhiza. Al vooraan in mei bloeiend met een donkerpaarse kleur is majalis, iets later bloeiend met heel kleine bloemen waarvan de zijkanten van de lip wat teruggeslagen zijn en met ongevlekte bladeren is incarnata. Meestal (niet altijd) ook ongevlekte bladeren hebbend en bloeiend begin juni en met wat grotere bloemen dan de vorige soort is praetermissa. Een broertje hiervan is sphagnicola, maar die groeit enkel in een beperkt aantal veengebieden. De stengel van incarnata is nog holler dan bij de daarna vermelde soorten. Doe dat samendrukken evenwel bij uitzondering want het is niet echt goed voor zo'n plant. Ik stel het hier allemaal wel heel schematisch en vereenvoudigd voor, maar dit is een manier om er enigszins uit wijs te geraken.
Dan over de verschillen tussen Fuchsii(bosorchis) en maculata(gevlekte orchis: Er zijn enkele kleine verschillen tussen beide. Bij fuchsii is de middenlob van de lip duidelijk uitstekend ten overstaan van de zijlobben, zijlobben die min of meer ruitvormig zijn. Bij maculata is deze middenlob kleiner en niet of nauwelijks uitstekend. Er zit ook een verschil in het onderste blad. Indien nog gaaf aanwezig, is het onderste blad bij maculata spits en bij fuchsii stomp met de grootste breedte boven het midden. Ook het op 1 of 2 na onderste bladeren kunnen min of meer deze structuur vertonen. Als je iets weet over de bodemsamenstelling kan ook dit de keuze tussen beide soorten vergemakkelijken. Maculata groeit op een wat zure bodem. Fuchsii houdt van een neutrale of basische bodem. Ik hoop dat deze summiere uitleg over Dactylorhiza een hulpmiddel kan zijn.
Groet,

Ton
Gebruikersavatar
M.H. Schot
Berichten: 288
Lid geworden op: zo jan 21, 2007 9:33 pm
Contacteer:

Re: hoe te determineren

Bericht door M.H. Schot »

Nog een toevoeging:

In Nederland zien we vaak (steeds vaker?) de gevlekte vorm van de rietorchis, Dactylorhiza praetermissa subsp. junialis. Deze is voor velen lastig van Dactylorhiza maculata te onderscheiden.

Probeer op het volgende te letten, al geef ik direkt toe dat sommige kenmerken er ook tussenin kunnen zitten. Dus let op alle kenmerken bij elkaar.

Praetermissa subsp. junialis
- bloemkleur donker - tekening op roze achtergrond (maar niet zo donker als majalis)
- liptekening: korte lijnen en stippen. rommelig.
- zijdelingse sepalen: hangend naar beneden
- spoor kort en dik. Conisch.
- bladeren vaak ringvormig gevlekt

Maculata
- bloemkleur licht - tekening op bijna witte achtergrond
- liptekening: enkele duidelijke lijnen
- zijdelingse sepalen: fier zijwaarts gericht
- spoor lang en dun
- bladeren gevlekt met duidelijke stippen
Plaats reactie