Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Voor alle vragen en berichten over inheemse en Europese orchideeën.

Moderator: Michiel Janssen

Lennart
Berichten: 9
Lid geworden op: di aug 17, 2010 3:48 pm

Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Lennart »

Beste allen,

Ik ben nieuw hier, maar kwam deze vraag niet direct tegen in de posts. Welke orchideeen-soorten zijn in kweekvorm beschikbaar voor de tuin? Ik begreep uit een andere post dat er zaad verkocht zou worden van de maculata. Maar is hier dan geen (complex van) schimmel(s) voor nodig in de grond? En zou zaad van een dergelijke orchidee een risico van verwildering en 'genetische vervuiling' met zich meedragen? En is een bepaalde schimmelcultuur nodig voor alle wilde orchideeen? Breedbladige Wespenorchissen schijnen her en der vrij algemeen voor te komen, en zich zelfs uit te zaaien naar tuinen. Hebben zij dan geen schimmel nodig, of betekent dit dat de tuinbodem die schimmel bevat?

Dank,
Lennart.
Gebruikersavatar
Mark Meijrink
Berichten: 1149
Lid geworden op: ma dec 17, 2007 4:50 pm
Locatie: Hijum
Contacteer:

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Mark Meijrink »

Dag Lennart,

allereerst welkom!

Betreffende schimmels en orchideeën: er zijn een aantal limiterende factoren uit de levenscyclus van orchideeën. In de kiemfase zijn mycorrhizaschimmels de belangrijkste. Zonder een schimmel is een orchidee niet instaat om te kiemen en dus bovengrondse delen te ontwikkelen. Dit zijn zogenaamde Ectomycorrhizaschimmels waarbij de schimmeldraden te wortelcellen binnengroeien. In de ondergrondse fase vindt er heterofe groei plaats. De zaden bevatten geen voedsel en de kiemplantjes (of eigenlijk protocormen) zijn volledig afhandelijk van de schimmel voor hun ontwikkeling. In het bovengrondse stadium vult de orchidee zijn dieet aan met stoffen die limiterend zijn. B.v. in de duinen heerst in voedselarme gemeenschappen een stikstoflimitatie, de orchidee krijgt dan via mycorrhizaschimmels nutriënten zoals stikstof binnen. Dit is dus een scheve balans omdat orchideeën zelf suikers aanmaken (fotosyntyhese) omdat zij bladgroen bezitten. Wanneer bemesting plaatsvindt in de vorm van stikstof kunnen schimmeld de groei van orchideeën remmen en mogelijk is dit fataal. Omdat orchideeën immers voorkomen in voedselarme biotopen verliezen zij hun voordeel door bemesting. Zij vullen immers hun dieet aan met wat haar schimmel levert. Concurrentiekrachtige planten die niet afhankelijk zijn van schimmels die b.v. sneller groeien koloniseren snel het biotoop van een orchidee waardoor het bladrozet wegkwijnt (te weinig licht), schimmel neemt i.p.v. geven etc. met als gevolg een neerwaartse spiraal. Voeg daarbij aan toe dat ectomycorrhiza schimmels slechter presteren wanneer er een overmaat aan stikstof wordt toegediend.

Zoals duidelijk wordt is het dus lastig te bepalen wanneer een zaai succes heeft. Allereerst moet het bodemtype goed zijn, vooral niet bemest zijn geweest anders is er geen sprake van een goede schimmeldiversiteit. Zaaien kan dus altijd, echter de natuur bepaald of je succes hebt. Dus kiemen = geschikte grond + schimmel! Wel zijn er trucjes, maar daarvoor moet je denk ik eerder bij de VOV zijn. Een truc is om dactylorhiza's te zaaien in een pot of in de buurt van Hosta's. Waarom weet ik niet. E. helleborine slaat snel aan wanneer je zaad aanbrengt in de buurt van een populier. Wanneer je zaad verzameld let dan op de dikkere opgezwollen zaaddozen vergeleken met de dunnere niet bevruchte! Daarnaast wil ik hier niet mee propageren dat iedereen maar zaad moet verzamelen. Het KNNV afdeling Hoorn verkoopt zaad van b.v. Moeraswespenorchis en Rietorchis.

Daarnaast kan men zaad in vitro zaaien waarbij gebruik gemaakt wordt van een voedingsbodem die de schimmel vervangt. Ook hierbij kan de VOV je verder helpen.

Wat betreft genetische vervuiling zou ik me alleen zorgen maken wanneer je in de nabijheid van natuurlijke populaties woont. De beperkende factor hierbij is de bestuiver. In het geval van Dactylorhiza's Hommels en bij Epipactis wespen en in mindere mate hommels. De afstand die zij (theoretisch) kunnen afleggen bepaald de kans op menging. Te vaak veronderstellen mensen dat wanneer zij een hybride vinden beide oudersoort aanwezig moeten zijn in het terrein! Dit is dus onjuist, de hommel bepaald dit. Een hommel zou dus (let op theoretisch, het foerageergedrag van een hommel is mij niet goed genoeg bekend, daarnaast is erg mogelijk sprake van variatie binnen hommelsoorten) vanuit jouw tuin in een straal van (ik heb geen exacte cijfers) laten we zeggen 3 km een andere plant bevruchten en daarmee genetisch vervuilen. Maar goed dit is allemaal vergezocht. Wel is je terughoudend gepast. Wanneer men op een waddeneiland zou wonen waar nog een populatie van de Noordse woelmuis aanwezig is zou ik me ook afvragen of een kat als huisdier een goed idee is.

M.v.gr. Mark
Lennart
Berichten: 9
Lid geworden op: di aug 17, 2010 3:48 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Lennart »

Fantastisch, erg veel dank voor dit zeer uitgebreide antwoord Mark! Ik heb even snel gekeken naar de knnv site, maar ik zie nergens het aanbod van zaden staan. Moet ik ze dat gewoon per mail vragen, of is daar een vaste methode voor?
Gebruikersavatar
Mark
Berichten: 606
Lid geworden op: ma mar 10, 2008 1:44 pm
Locatie: Margraten

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Mark »

Hoi Lennart,

www.orchideeenzaaien.nl is het startpunt voor veel liefhebbers die zelf willen beginnen met zaaien/vermeerderen van orchideeën.

Bij de VOV, waar deze site van is, wordt veel informatie gedeeld over het zaaien/vermeerderen van orchideeën. Ook de VOV heeft eens in de zoveel tijd een bijeenkomst, en organiseerd excursies.

Als er iemand is die jou alles kan vertellen over vermeerderen van orchideeën, heb je de meeste kans deze bij de VOV te vinden.

M.vr.gr. Mark
Gebruikersavatar
Mark Meijrink
Berichten: 1149
Lid geworden op: ma dec 17, 2007 4:50 pm
Locatie: Hijum
Contacteer:

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Mark Meijrink »

Het KNNV in Hoorn heeft online een zadenlijst.

M.v.gr. Mark
Lennart
Berichten: 9
Lid geworden op: di aug 17, 2010 3:48 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Lennart »

Wederom dank aan beiden!
Rogier
Berichten: 36
Lid geworden op: vr jun 19, 2009 6:09 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Rogier »

Misschien kan ik daar nog even aan toevoegen dat veel soorten aardorchideen in cultuur wel goed mest verdragen. Vooral Dactylorhiza. je kunt hier in cultuur planten uit kweken van een formaat zoals je ze in de natuur niet vaak zien.

Veel mensen van de VOV verkopen soms ook kan en klare plantjes van (inheemse) soorten aardorchideeen. Let wel goed op wat je koopt want lang niet ales is zomaar winterhard. De vorm van de herfstschroeforchis die het meeste wordt gekweekt is bijvoorbeeld nauwlijks winterhard. Ik denk dat deze is opgekweekt uit mediteraan zaad.

Trouwens er zijn ook prachtige niet inheemse soorten die wel winterhard zijn. Diverse Cypripedium (vrouwenschoentjes) Pogonia ophioglossoides. Bletilla, Calanthe (sommige soorten) Eleorchis etc.
Er zijn zelfs soorten waarvoor het in ons land te warm wordt. Cypripedium passerinum en Calypso bulbosa bijvoorbeeld zijn niet makkelijk te kweken in ons land.

Tot slot zijn er ook nog de tropische broertjes en zusjes van onze inheemse soorte die gewoon op de vensterbank kunnen zoals de sensatioleel mooie Habenaria medusa
Afbeelding

Er is een hoop te beleven met deze plantjes. In het wild maar ook thuis. En gelukkig hoef je daar tegenwoordig geen schep voor mee het veld in te nemen.

Gr

Rogier
Jan Essink
Berichten: 974
Lid geworden op: wo nov 05, 2008 9:40 pm
Locatie: Elp

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Jan Essink »

onze vereniging komt 18 september bijeen. Daar wordt o.a. een voordracht gegeven door de Vereniging Orchideen Vermeerdering. Als je wilt komen stuur mij via deze site een mailtje dan krijg je de uitnodiging in je box.

groet,

Jan Essink,
bestuurslid van de WEO
Lennart
Berichten: 9
Lid geworden op: di aug 17, 2010 3:48 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Lennart »

Rogier: erg waardevolle info. Ik las bij een ander topic (topicstarter Jens), dat Wespenorchissen erg moeilijk te houden zijn in cultuur. Heb ik je goed begrepen daar? Ik heb namelijk de zadenlijst geprobeerd van de Hoornbloem en zaad van de rietorchis en wespenorchis besteld. Gerelateerd vraagje (heb vergeefs gegoogled): wat is vitro? Is dat een soort grond die verkrijgbaar zou moeten zijn bij reguliere tuincentra?

En Jan, kun je vertellen waar die bijeenkomst plaatsvindt?


groet,
Lennart
jan benjamins
Berichten: 50
Lid geworden op: vr nov 16, 2007 9:16 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door jan benjamins »

Lenhard.

Volwassen tuinorchideeen zijn te koop bij judith Prins in Monster.
Dactylorh. Cyprypedium.
Hans Drogemuller is Lorgues heeft oa poppenorchis bijenorchis serapias harlekijn
Zelf heb ik Cypripedium calceolus al jaren in een mengsel van kattegrit en vulcakorrel Met een beetje humus en kippengrit .En in een mergelheuvel in de rotstuin al vele jaren harlekijn poppenorchis wantsenorchis bijenorchis.
Ze zaaien zich echter niet uit! Er zijn ook goede boeken over dit soort teelt.

Groeten Jan.
Lennart
Berichten: 9
Lid geworden op: di aug 17, 2010 3:48 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Lennart »

Briljant zeg...Dat moet er prachtig uitzien in de bloeitijd. Dank voor de tip van Judith Prins. Daar ga ik zeker langs. Ik kan alleen 'Hans Drogemuller' (in ipv is Lorgues neem ik aan) niet vinden op internet. Is hij een prive persoon of heeft hij een bedrijf?
jan benjamins
Berichten: 50
Lid geworden op: vr nov 16, 2007 9:16 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door jan benjamins »

Lenhard.

Hierbij het adres.
Hans Drogemmoller.
La Peirouard
F.83510 Lorgues/cote d azur. france. Tel. 94-67-62-15
Op zijn plantenlijst staat multiplication des plantes rares cultures des orchideees terrestres. Het is een duitser die in frankrijk woont.Hij kweekt kunstmatig in vitro en heeft ook een kalkgrasland bij zijn huis.
Je kan een plantenlijst schriftelijk of telefonisch aanvragen.
Nog een tip custacare in brussel,en kijk ook eens op de pleione website hier staan ook kwekers van europese orchideeen oa.Ground orchids.

Groeten Jan.
theorchidee
Berichten: 75
Lid geworden op: ma feb 23, 2009 12:57 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door theorchidee »

Hallo Lennart,

"In vitro" betekent onder kunstmatige omstandigheden gekweekt, bijvoorbeeld in een reageerbuis.
Dit in tegenstelling tot "in vivo", hetgeen betekent onder natuurlijke omstandigheden.

Wanneer je op deze twee termen Googled zul je nog veel meer informatie vinden. Succes met de kweek!

Groet, Theo.
Lennart
Berichten: 9
Lid geworden op: di aug 17, 2010 3:48 pm

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Lennart »

Wederom erg leerzaam allemaal. Ik heb ondertussen al aardig wat links verzameld van orchideeenkwekers. Ik zal toch selectief moeten zijn, want de tuin staat inmiddels al redelijk vol, en de zon is bij de beschikbare plekken al een stuk schaarser door een hoge haag heesters op de erfgrens. Desondanks het idee van een moerastuin nog niet uit mijn hoofd gezet. Koppigheid is natuurlijk een prachtige eigenschap...

Maar nu ik het zaad binnen heb van de wespenorchis heb ik daar toch nog een vraag over, googelen geeft geen uitsluitsel (zelfs geen treffers). Moet ik dat zaad maar gewoon op diverse plekken verspreiden met het oogop het onvoorspelbare karakter van deze plant? Of moet ik ze toch eerst in een bak proberen op te kweken? En zou dit tijdstip inmiddels al te laat zijn?
Jan Essink
Berichten: 974
Lid geworden op: wo nov 05, 2008 9:40 pm
Locatie: Elp

Re: Vraag over cultiveren orchideeen in tuin

Bericht door Jan Essink »

dat zou je allemaal kunnen vragen aan de VOV, kijk op bijeenkomst WEO wat hieronder staat

Jan
Plaats reactie