Tellen...

Voor alle vragen en berichten over inheemse en Europese orchideeën.

Moderator: Michiel Janssen

Plaats reactie
Frank Verhart
Berichten: 263
Lid geworden op: zo feb 11, 2007 4:50 pm
Locatie: Maastricht

Tellen...

Bericht door Frank Verhart »

Hoe tel je nu juist orchideeën?

Alle bloeiwijzen tellen als individuele plant, of tel je klompjes (genetisch identieke) bloeiwijzen samen als één?

Sommige soorten vormen vaak meerdere bloeiwijzen uit wat in wezen één plant (knol) is. Brede wespenorchis en Gewone rietorchis doen dit bijvoorbeeld vaak. Wie telt de aren afzonderlijk, en wie telt ze als één plant?
Gebruikersavatar
Jos Lammers
Berichten: 953
Lid geworden op: wo dec 20, 2006 5:40 pm

Re: Tellen...

Bericht door Jos Lammers »

Hoe tel je een groep van 7 bijeenstaande bokkenorchissen? Die komen uit 7 aparte knolletjes (neem ik aan) en die zijn afkomstig van een 'moeder' knol. Dit jaar in de 'Duinen van Velsen' gespot. Dit groepje bestaat al jaren in ieder geval vanaf 2007 toen er 4 planten bij elkaar stonden. In 2011 bloeide er 1 van en de jaren daarna steeds meer. Ik tel daar dus nu 7 (bloeiende) planten, individuen (zie foto).
Hoe tel je herminium? Veel van de plantjes ontspringen uit een wortelstok (daarom vormt heminium zo duidelijke groepjes). We tellen hier in Zd.Kennemerland alle bloeiende en vegetatieve planten. Als je die als 1 plant zou tellen, hoe zou je dan de omvang van de populatie kunnen vaststellen nog afgezien van het probleem om vast te stellen van welke wortelstok de plantjes afkomstig zijn.
Dus mijn adagium is: tel alle planten!
DSC02984-kl.jpg
DSC02984-kl.jpg (308.97 KiB) 5069 keer bekeken
Frank Verhart
Berichten: 263
Lid geworden op: zo feb 11, 2007 4:50 pm
Locatie: Maastricht

Re: Tellen...

Bericht door Frank Verhart »

Bij Floron lees ik gaat het erom of er ondergronds één plant / knol is, of meerdere. Vraag: heeft een Brede wespenorchis met zes bloeiaren dan zes knollen, of één. Dat is in wezen de hamvraag. Bij orchideeën in groepjes zie je vaak dat alle planten een identiek uiterlijk hebben.

Sommige soorten vermenigvuldigen zich duidelijk met wortelstokken en kunnen dan grotere oppervlaktes gaan bedekken zoals Gewone tongorchis. Die heeft dan allemaal aparte knolletjes. Allemaal aparte planten. Het voorbeeld van de Bokkenorchis vind ik minder helder, dat lijkt veel op de zo veel voorkomende groepjes van uiterlijk identieke Brede wespenorchissen.

Zelf tel ik al die aren dan wel afzonderlijk, maar dat is misschien meer uit liefde voor de planten ingegeven, dan vanuit objectief tellen...

Floron: zie pagina 35.
https://www.floron.nl/Portals/1/Downloa ... jecten.pdf
Gebruikersavatar
Jos Lammers
Berichten: 953
Lid geworden op: wo dec 20, 2006 5:40 pm

Re: Tellen...

Bericht door Jos Lammers »

In Bijlage 5 van de Floron handleiding lees ik dat voor de vermelde orchideeën het aantal bloeistengels geteld wordt zoals bij voorbeeld voor de Epipactis soorten (wortelstokken!). Dit doet mijns inziens recht aan het bepalen van de omvang van een populatie.
Frank Verhart
Berichten: 263
Lid geworden op: zo feb 11, 2007 4:50 pm
Locatie: Maastricht

Re: Tellen...

Bericht door Frank Verhart »

Ja, dan is het helemaal helder. Brede wespenorchis staat weliswaar niet in de soortenlijst, maar voor alle vermelde orchideeën geldt: tel de bloeistengels.

Maar, tel je planten die niet zullen bloeien wel, of niet?

En verder wil het er bij mij niet helemaal in dat een Wilde marjolein met 300 bloeiwijzen gelijk is aan een exemplaar met 1 of 10 bloeiwijzen. Ondergronds is dat dan één plant.
Gebruikersavatar
Jos Lammers
Berichten: 953
Lid geworden op: wo dec 20, 2006 5:40 pm

Re: Tellen...

Bericht door Jos Lammers »

Van orchideeën tellen we zowel de bloeistengels als de rozetten maar beide apart.
Dat met marjolein is net zo lastig als met betonie. Ik pleeg de bloeistengels te tellen.
jtendam
Berichten: 131
Lid geworden op: ma mar 18, 2013 9:46 pm

Re: Tellen...

Bericht door jtendam »

Janine en ik tellen al een aantal jaren de Grote keverorchis (naast andere orchideeën) op het landgoed Amelisweerd bij Utrecht. We tellen steeds de bloeiende én de niet bloeiende planten. Zo kunnen we een 'bloei-ratio' uitrekenen. Die kan variëren van 0,91 tot een schamele 0,15 (bij een populatie die te weinig licht krijgt). Dat zegt dan weer iets over de vitaliteit van de populatie. Bij een lagere ratio stellen we dan beheersmaatregelen voor, zoals het uitdunnen van de boomkronen of het verwijderen van de ondergroei. Overigens is de Grote keverorchis de enige soort waarbij we dit doen. Bij de andere soorten zijn niet-bloeiende exemplaren te lastig te tellen.

Joop
Frank Verhart
Berichten: 263
Lid geworden op: zo feb 11, 2007 4:50 pm
Locatie: Maastricht

Re: Tellen...

Bericht door Frank Verhart »

Ik wil ook nog een grote populatie van Brede wespenorchis gaan tellen. Dat zal wel lukken, want de planten staan in op rij aangeplant bos. Dat vergemakkelijkt het tellen, want je kan per rij aan de tel. Daarbij tellen we dan bloeiende en vegetatieve apart, en ik was ook van plan te noteren hoeveel clusters van twee, drie, vier etc. exemplaren bijeen er zijn.

Nu werd ik gewezen op de aanpak bij Floron, die kunnen jullie ook lezen in bijlage 4 en 5:
https://www.floron.nl/Portals/1/Downloa ... jecten.pdf

Die bijlage 5 is met name interessant, want daar staat in van welke soorten je wel alle bloeistengels mag tellen als ze in clusters bijeen staan. Daar staan nogal wat orchideeën tussen, waaronder de volgende handekenskruiden:

884 Dactylorhiza incarnata, Vleeskleurige orchis blst.
1616 Dactylorhiza maculata, Gevlekte orchis blst.
886 Dactylorhiza majalis, Brede orchis blst.
890 Dactylorhiza praetermissa, Rietorchis blst

Maar Dactylorhiza fuchsii ontbreekt in het rijtje. Daarvan zou je dan niet alle bloeistengels mogen tellen, maar alleen de losse planten en groepjes. Dit terwijl D. fuchsii juist een stuk zeldzamer is dan D. praetermissa.

Idem bij Epipactis:

459 Epipactis atrorubens, Bruinrode wespenorchis blst.
1423 Epipactis muelleri, Geelgroene wespenorchis blst.
461 Epipactis palustris, Moeraswespenorchis blst.

E. helleborine ontbreekt in de bijlage, dat betekent dan dat je van deze soort, volgens Floron, planten in groepjes bijeen (morfologisch sterk gelijkende / genetisch identieke planten) als 1 zou moeten tellen.

Wat vinden we hiervan?
Gebruikersavatar
Jos Lammers
Berichten: 953
Lid geworden op: wo dec 20, 2006 5:40 pm

Re: Tellen...

Bericht door Jos Lammers »

Ik denk dat je ook de E.helleborine bloeistengels allemaal zou moeten tellen, ook die in clusters bijeen staan. Elke bloeiende stengel kan zaden voortbrengen en dus voor verbreiding van de soort bijdragen. Hoe meer stengels in de cluster hoe meer zaden .... En waarom zou het tellen van alle bloeistengels voor helleborine niet gelden en voor E.palustris wel; daar staan de stengels niet in clusters maar in rijen ontspringend uit dezelfde wortelstok.
Jan Essink
Berichten: 974
Lid geworden op: wo nov 05, 2008 9:40 pm
Locatie: Elp

Re: Tellen...

Bericht door Jan Essink »

Wij tellen vaak als volgt. Bij zeldzame soorten tellen wij altijd alle planten ook als ze in clusters bijeen staan. Dan toch tellen wij elke stengel per stuk.
Bij soorten waarvan er erg veel van staan dan maken we een schatting, maar ook hier alle stengels worden geteld.
Vaak geeft dat en goed beeld of er enkele staan of een heleboel bij elkaar.

groetjes
Liesbeth & Jan
Plaats reactie