Forum Werkgroep Europese orchideeën (WEO)

Een orchidee, waar geen misverstand over kan bestaan, is Ophrys eleonorae genoemd naar prinses Eleanora van Arborea, die in 1383 werd ze koningin en wist alle vreemde soldaten te verdrijven en Sardinië te verenigen.
De orchidee ziet er ook koninklijk uit met het intense blauw van de lip. Het is een lid van de Ophrys iricolor groep. Ophrys iricolor zelf, die voorkomt op het Griekse vasteland en verder oostelijk. Deze orchideeën zijn makkelijk te herkennen doordat ze zo groot zijn en het rood aan de onderzijde van de lip.

De hoogvlakte van Ortuabis is de locus classicus (oorspronkelijke vindplaats) van Ophrys ortuabis
Het is een vroege soort en na lang zoeken vond ik nog een laat exemplaar. Het is een kleine orchidee, met een vrijwel vlakke lip, de zijlobben spreiden, de randen van de lip zijn geel of rood, het speculum is blauw. In de stempelholte is een dwars lijntje te zien (zie foto)

Een mooie vondst is een plantje, waarop ze nogal trots zijn op Sardinië, gevonden in een berm niet ver van de Col d'Ortuabis, Morisia monanthos

Op 23 april hebben we een uitstap gemaakt vanuit Sorgono naar de Dorgali regio, in het Noord-oosten. Een rit van meer dan 100km. We gingen op zoek naar Ophrys panattensis, die daar alleen zou voorkomen. Het was daar een volkomen andere wereld. Heet en droog, zelfs hogerop tegen de berghellingen. We hebben daar 1 ex gevonden van wat ik aanneem dat het Ophrys panattensis is

Ophrys panattensis is een grote orchidee, met ovale lip en duidelijke zwellingen. De lip kleur is rood-bruin tot zwart-achtig. De beharing naar de randen toe is dicht, en aan de randen geel. Het geel kan een deel van de lip invaderen. De zijkenten van de lip vouwen naar beneden en eronder of komen weeer wat omhoog (reflexed) Het speculum is blauw-achtig grijs tot rood, glanzend, soms een hoefijzer vormend of een H of X. Basaal veld zwart-achtig. Twee lichtgevende pseudo-oogjes. (aldus een samenvatting en vertaling uit het Engels van Delforge)

Graag een correctie, indien u een andere mening heeft.

De vindplaatsen van Ophrys panattensis en Orchis brancifortii zijn ter beschikking gesteld door Hans Dekker, die ze uitstekend heeft beschreven. Vooral als je een lange reis maakt voor 1 of 2 orchideeën is een goede beschrijving of GPS zeer behulpzaam.

Orchis brancifortii vonden we uiteindelijk na een worsteling door stekelig struikgewas dat groeide op een verlaten spoorbaan, zoals Hans beschreef. Terwijl ik al wanhoopte, opende zich het struikgewas en er verscheen een min of meer open plek waar de planten stonden.
Het is een heel mooie soort. Stevige plantjes met licht roze bloemen, een schitterend gezicht.

Deze Romeinse brug was niet ver van bovenstaande vindplaats. Een bordje verwijst. Ongelooflijk, dat zo'n bouwwerk 2000 jaar oud nog in zo'n goede staat verkeert en nog dagelijks wordt gebruikt door de bevolking. Ze rijden er met grote 4-wheel trucks overheen. We hebben het gezien.

Dag Gerrit, prachtige foto's weer! Een genot om naar te kijken. Wellicht een idee ze later op groot scherm aan de leden van de WEO te laten zien. Nu weinig reacties, zie ik. Vakantietijd. Stuur als je wilt de vindplaatsen naar het VPA. Misschien is Sardinië iets voor mij voor volgend voorjaar . Joop

jtendam schreef:Wellicht een idee ze later op groot scherm aan de leden van de WEO te laten zien.

Dag Joop, altijd goed, maar eerst houd ik een voordracht in september over Kefalonia.
Stuur een e-mail en je krijgt de vindplaatsen van me

Gerrit

Gerrit schreef:Ja Marcel, kan wedijveren met Gargano, daar was jij toch?

Ik zat inderdaad in Apulië en o.a. grotendeels in de Gargano, het was echt super!
Ik ben mijn vondsten nu aan het verwerken, deze kun je later opvragen via het VPA.
Ook zul je ze bij de reisverslagen op het forum kunnen terug vinden.

Mag ik vragen waarom je jouw vindplaatsen niet aan het VPA wilt toevoegen?
Je kunt er desnoods een aantal (kwetsbare?) plekken uit houden...

.

Op de laatste dag wilden we de hoogst berijdbare weg richting Gennargentu bergen berijden, mede om de VPA coördinaten van het wit bosvogeltje zoeken. Vindplaatsen langs de kant van de grote weg. Die waren leeg. Dat heb je zo vaak met maakkelijk te bereiken vindplaatsen. Daar komt iedereen, van wegwerkers tot passanten.
We passeerden eerst mooie wegbermen en aangrenzende open bossen, waarvan de bomen steeds minder blad hadden, want het werd kouder en kouder.

Anemone palmata

In de lichte bossen met veel zon op de bodem stond Dactylorhiza insularis De bodem leek me licht zuur. Op de lip van de bloem vind je 2 rode vlekken.

De bossen nodigden uit om er in te wandelen, het prille blad aan de bomen, het uitbundige vogelgekwetter, het aangename fris weer, het dal van een kabbelende beek. en dan opeens iets rozigs tussen de bomen hogerop op een helling. Paeonia mascula

Cephalanthera longifolia vonden we uiteindelijk toch op een bypass van de hoofdweg waar we toevallig in liepen om te ..
Een bezigheid, die opvallend vaak leidt tot bijzondere ontdekkingen, is onze ervaring. Het langdurig stilstaan op een bepaalde plek zorgt ervoor, dat je beter naar de omgeving kijkt.
Wat een spetterende plant - er stonden er daar meerdere - is dat wit bosvogeltje, totaal anders dan de bosvogeltjes die wij kennen (althans: die ik ken) in Nederland. Het zuivere wit, de lange spitse bladeren en de gele vlek in de geopende bloem, zijn kenmerken, die hem onderscheidt van de bleek bosvogeltje, Cephalanthera damasonium.

Leden van de WEO kunnen en verslag met GPS van de belangrijkste orchideeën opvragen bij mij, (adres te bevragen bij Michiel) want het komt niet in het VPA.