Uitzonderlijke late orchideeën

[Frank Verhart]

Momenteel staat er in het centrum van Meerssen in Zuid-Limburg een Brede wespenorchis met dikke knoppen. We schrijven 5 november. De onderste knoppen zijn nog wat dikker dan een week geleden. Het is afwachten of de plant, die vanwege de laagstaande zon in deze tijd van het jaar de hele dag in de schaduw staat, nog in bloei gaat komen. Ook is er een kans dat de plant getroffen wordt door iemand die, onbewust van de zaak, het afvallende blad van de boom waar de plant onder staat opruimt. Ik ben bijna dagelijks in de gelegenheid om te kijken.

Een aantal jaren geleden trof ik op 14 september nog een in beginnende bloei verkerende Brede wespenorchis aan in een bosgebied in de omgeving van het Brabantse Oisterwijk. Uit Frankrijk hoorde ik van bloeiende wespenorchissen in oktober. Volgens mijn (talloze) waarnemingen loopt de bloeitijd van de Brede wespenorchis in het zuiden van Nederland globaal van half juni tot half augustus.

Ik vroeg mij af of er leden in de werkgroep zijn die de Brede wespenorchis of andere orchideeënsoorten ver vóór of juist ver ná de gebruikelijke bloeiperiode hebben waargenomen.

Frank Verhart

[Walter]

Ik heb dezelfde ervaringen met Epipactis Enkele jaren geleden bloeiden er bij Felix Baeten in Hasselt ook enkele brede wespenorchissen in november. En op 15 oktober vonden Barbara Gravendeel en ikzelf in de duinen van Goeree een Epipactis neerlandica die nog in knop stond. Bij de andere genera heb ik dit echter nog nooit gezien.

[J. Essink]

Het komt vaker voor dat orchideeen een 2de bloei laten zien. Wij vonden midden oktober eveneens E. helleborine in beginnende bloei. Ook G. repens vonden wij een eind oktober in bloei in de Schoorlse duinen.

In het buitenland eveneens verschillende planten gevonden die later kwamen.
Vonden eens half april op Kreta O. bombyliflora in volle bloei gelijk met een hybride van O. heldreichii die toen niet bloeide. Wat bleek, toen wij een maand later kwamen stonden er verschillende O. bom. in bloei terwijl het gros al in zaad stond. Daarom kwam die hybride voor. Ook O. papilionacea kent zoiets. de ssp. alibertis komt 6 weken later tot bloei, maar is eigenlijk een gewone O. pap.

Jan Essink

[Frank Verhart]

Leuk om meer te weten over de echte laatbloeiers. Vandaag een paar foto's gemaakt. De onderste knop wordt heel dik en het zou me niet verbazen als deze wespenorchis over een week bloeit. Dan zal ik een nieuwe foto plaatsen.

[Martin van den Hoorn]

Naa aan leiding van de opmerking van Jan: Het is natuurlijk niet duidelijk of we te maken hebben met een sterk verlate bloei of met een tweede bloei. Het is natuurlijk erg interessant om dit te onderzoeken.
Groet Martin

[Frank Verhart]

Het gaat om een verlate bloei. De plant viel me pas een paar weken geleden op, terwijl ik er in het seizoen regelmatig langs ben gelopen. De tweede bloei roept bij mij de vraag op hoe dat er uit moet zien. Ik weet niet goed hoe ik me voor moet stellen dat een uitgebloeide plant opnieuw tot bloei kan komen. Wat ik me wel kan voorstellen bij een tweede bloei is dat de plant twee keer in een jaar alle bovengrondse delen tot wasdom kan komen.

De locatie is nogal verstoord, omdat hier ongeveer drie jaar geleden het perkje opnieuw is ingericht. Voor de herinrichting stonden er enkele forse planten. Daarna was dit jaar weer de eerste Brede wespenorchis te zien. Deze locatiegebonden dynamiek kan (wellicht) ook gebruikt worden om de late bloei te verklaren.

De plant bloeide vandaag in ieder geval nog niet.

[Frank Verhart]

De Brede wespenorchis in Meerssen staat momenteel minimaal te bloeien. Een bloempje is minimaal geopend. De plant is aan het begin van deze week in bloei gekomen.

[Regina Van Landuyt]

Tot mijn grote verbazing zag ik op een herfstwandeling op 1 november 2017 in het Heilig Geestgoed in Merelbeke een wilde orchidee in volle bloei. Ik had toen jammer genoeg geen fototoestel bij, maar keerde op 10 november ll terug om ze op de gevoelige plaat vast te leggen omdat ik zeer graag zou weten om welke orchidee het gaat. Ik veronderstel dat het een Brede wespenorchis betreft, maar ben geen specialist in deze materie, al herken ik wel wilde orchideeën, ook wanneer ze nog niet in bloei staan of vruchten dragen. De grootte van de plant is enigszins af te lezen aan de foto met mijn voet (maat 39) erbij.
Jammer genoeg bleken (zoals ik vreesde) door de vorst aan de grond de jonge bloemknopjes, die er op 1 november ll nog fris-groen bij stonden, zwart geworden toen ik de plant tien dagen later fotografeerde. Ook de bloemen zagen er intussen minder florissant uit. Ik vraag me ook af of dit al dan niet een bijzondere vondst is op die locatie en op dat moment van het jaar?

IMG_0351 Foto Regina Van Landuyt (10 nov 2017, 16u25).JPG (796.62 KiB) 6752 keer bekeken

IMG_0362 Foto Regina Van Landuyt (10 nov 2017, 16u31).JPG (910.62 KiB) 6752 keer bekeken

IMG_0368 Foto Regina Van Landuyt (10 nov 2017, 16u38).JPG (767.16 KiB) 6752 keer bekeken

IMG_0382 Foto Regina Van Landuyt (10 nov 2017, 16u46).JPG (680.12 KiB) 6752 keer bekeken

IMG_0394 Foto Regina Van Landuyt (10 nov 2017, 16u55).JPG (956.6 KiB) 6752 keer bekeken

[Michiel Janssen]

Hallo Regina, welkom op het forum. Je hebt inderdaad een brede wespenorchis gefotografeerd. Ik weet niet of je je bericht special in dit onderwerp hebt geplaatst of bij toeval maar je ziet dat er meer bijzonder late waarnemingen zijn van bloeiende brede wespenorchissen.