Forum Werkgroep Europese orchideeën (WEO)

Beste mensen,

Gewoon even een paar foto's van een paar prachtige endemen van Sardinië O. chestermanii, normanii en panatensis.

Groeten,

Hans

Mooie foto's en dito bloemen. Heeft Sardinië ook geprofiteerd van een zeer natte winter? In Andalusië zei men dat het er nog zelden zo groen was geweest als dit jaar. Terwijl 2012 heel slecht was door de droge winter.

Groeten,

Michiel

Hallo Michiel,

Het was inderdaad koud en nat geweest. De dag dat wij aankwamen was de dag dat het voor het eerst in tijden goed weer was en ook voor langere tijd. Het gevolg was dat het voorjaar ontplofte. Zelden zo veel bloemen gezien, terwijl ik al vaak in het zuiden geweest ben (ook al op Sardinië). En groen, zeg maar GROEN.

Hartelijke groeten,

Hans

Mooi hè? Nu snap ik dat droogte funest is voor de ontwikkeling van planten in het algemeen, maar is extra veel regen ook extra goed of maakt het weinig uit?

Groeten,

Michiel

Een aantal jaar geleden is het in Portugal ook heel vochtig geweest, zowel in de winter als tijdens de bloeitijd van de orchideeën.
Er stonden zeker meer orchideeën in bloei, maar het bevruchtingspercentage was erg laag doordat er bijna geen enkel insect de regen overleefd had (althans, de insecten waren nergens te bekennen).

gr. Mark

Opvallend in Andalusië vond ik dat veel van de bladeren van de rozetten al volledig verdroogd waren bij bijv. O. speculum, O. vernixia, O.lutea, O. dyris en O. atlantica terwijl de planten nog volop in bloei stonden. Maar dit schijnt normaal te zijn. Ook las ik dat (veel van) die zuidelijke soorten echt een periode van extreme hitte (zoals in juli en augustus) nodig hebben om zich te ontwikkelen. Dat verklaart waarom die soorten het hier nooit zullen doen. Dat was nieuw voor mij. Weet iemand wat het onderliggende fysiologische mechanisme is van die hittebehandeling?

Groeten,

Michiel

Prachtige plaatjes Hans!

M. Janssen schreef:Opvallend in Andalusië vond ik dat veel van de bladeren van de rozetten al volledig verdroogd waren bij bijv. O. speculum, O. vernixia, O.lutea, O. dyris en O. atlantica terwijl de planten nog volop in bloei stonden. Maar dit schijnt normaal te zijn. Ook las ik dat (veel van) die zuidelijke soorten echt een periode van extreme hitte (zoals in juli en augustus) nodig hebben om zich te ontwikkelen. Dat verklaart waarom die soorten het hier nooit zullen doen. Dat was nieuw voor mij. Weet iemand wat het onderliggende fysiologische mechanisme is van die hittebehandeling?

Groeten,

Michiel

Dag Michiel,

bij veel mediterrane soorten Anacamptis, Serapias, Himantoglossum en Ophrys is het zo dat het leven zich in twee werelden afspelen. Boven- en ondergronds. Je moet je daarom dus af vragen uit welk vaatje de plant tapt. Laten we beginnen bij de herfst. Dit is een relatief vochtig seizoen waarin de rozetten van de meeste soorten boven de grond komen. De vochtigheid bepaald mede het cm2 bladoppervlak van een plant. Het bladoppervlak bepaald de mate van fotosynthese. In deze periode (dus tot de winterstop) wordt een nieuwe knol gevormd. De knol waaruit de plant put verschrompelt naar gelang de bloei. Deze knol bevat dus voedsel voor de plant. Tegelijkertijd wordt al een kleine aanzet gevormd voor een nieuwe knol. Droogte haalt dus niks uit omdat het enkel de bovengrondse delen beïnvloedt. Althans dat is dus het verdrogen van de bladen. De periode waaraan jij refereert is de zomerrustperiode. Er gebeurt op dat moment niks boven- als ondergronds. Pas in de herfst wordt er een rozet gevormd, nieuwe knol etc. cirkel rond. Nu zal het best per soort en per regio iets variëren, maar globaal genomen kun je van bovenstaand uitgaan. Die hittebehandeling is dus geen randvoorwaarde. Sterker nog in Zuid-Limburg zie dit ook bij Hondskruid. Mediterrane soorten doen het prima in Nederland. Ook dat is een fabeltje. Hetzelfde als "orchideeën hebben stoffijn zaad dat gemakkelijk door de wind verspreid wordt. Wat mij betreft dikke onzin. Hoewel er niet heel veel studies naar gedaan zijn (lastig te onderzoeken) zul je zelf beamen dat er op veel plekken vaak een duidelijke clustering van planten aanwezig is. Hier geldt niet voor niets het principe "de appel valt niet ver van de boom" . Natuurlijk kunnen die zaden makkelijk verspreid worden, en dat gebeurt ook. Maar de levenscyclus van orchideeën wordt gekenmerkt door limiterende factoren. Wanneer je de levenscyclus indeelt in stadia dan heeft elk stadium wel een limiterende factor. Bij het kiemstadium zijn dit nog altijd schimmels. Stel een enkel zaadje weet het uit te houden tot ver buiten het natuurlijke areaal. Leuk maar dan moet het nog 1. de bodem penetreren (foute seizoen en het lukt niet), 2. geïnfecteerd raken met de juiste schimmel. Dat laatste is dus een limitatie die optreedt. Rondom een ouderplant, je snap hem wel waarschijnlijk, is vaak de schimmel (nog) aanwezig. Kortom hier zijn uitermate goede condities aanwezig voor kieming. Dat verklaart in Nederland bv de duidelijke clusters Bijenorchis op dijken, of grote groepen Purperorchis in hellingbossen. Wil je nog verder gaan dan kun je door naar het volwassen stadium waardbij er bestuiverlimitatie optreedt. Zonder zaadje geen kieming en zonder bestuiving niks van dat alles. Nu zijn er soorten die bestuivergelimiteerd zijn (Mannetjesorchis, Purperorchis, Vliegenorchis), of dit voor de mediterrane soorten ook helemaal opgaat weet ik niet. Ik richt me qua ecologie van orchideeën alleen op Nederland (mijn limitatie), omdat m.i. deze kennis te weinig wordt gebruikt bij het beheer van orchideeën en biotopen. De meeste beheerder 'doen maar gewoon wat'. Maar terug naar jou soorten. Wanneer je de juiste omstandigheden hebt kunnen mediterrane soorten prima gedijen.

M.v.gr. Mark